Moleküler Evrim ve Biyocoğrafya Laboratuvarı (MEVBİL)

Hakkında | Türkçe

Akdeniz Üniversitesi, Fen Fakültesi, Biyoloji Bölümü bünyesinde Prof. Dr. Battal ÇIPLAK tarafından kurulan ve halen aktif olan MEVBİL, 1995 yılında Akdeniz Üniversitesi Zooloji Müzesi (AUZM) adı ile oluşturulmaya başlamıştır. Yirmibeş yılı aşkın bir sürede, olasılıkla Türkiye’nin en zengin Orthoptera kolleksiyonunu biriktiren AUZM, 2000’li yıllarla birlikte bir dönüşümü başararak DNA temelli biyoçeşitlilik, biyocoğrafya ve evrimsel çalışmalar yürütmeye başlamıştır. Çalışma ekibinin çalışma konseptindeki değişimle birlikte, AUZM’nin yanına Moleküler Evrim ve Biyocoğrafya Laboratuvarı (MEVBİL) bir birim olarak eklenmiştir. MEVBİL, Orthoptera takımına ait farklı soy hatlarını birer model olarak kullanarak, yaptığı DNA tabanlı çalışmalarla Anadolu biyoçeşitliğinin evrimini ve bugünkü biyoçeşitlilik dağılım örüntülerini tanımlamaya çalışmaktadır. Anadolu ve Batı Palearktik biyocoğrafyası üzerine yapılan çalışmalardan alanının en önde dergilerinde (Q1, Q2) yer alan çok sayıda bilimsel eser yayınlanmıştır.

Zaman içerisinde başka canlılarla yapılan çalışmalar ve başka laboratuvarlarla yapılan işbirlikleri ile MEVBİL hem ulusal hem de uluslararası düzeyde tanınır bir laboratuvar haline gelmiştir. Bu tanınırlığa paralel olarak hem yurtiçinden hem de yurt dışından araştırmacılar MEVBİL’den yararlanma talebinde bulunmuştur. Bu bağlamda yurt dışından Doktora Öğrencisi Dirk BERGER (Erlangen Universitesi, Almanya) doktora tezi çalışmaları için, Dr. Dragan P. Chobanov (Bulgaristan Bilim Akademisi, Sofya-Bulgaristan) doktora sonrası çalışmalar için ve yine Dr. Mustapha Bounechada (Ferhad Abbas Universitesi, Setif - Cezayir) ve yüksek lisans öğrencisi Abir Abed (University of Constantine 2, Constantine - Cezayir) MEVBİL’de ziyaretçi araştırmacılar olarak bulunmuşlardır. Yine yurtiçinden çok sayıda lisansüstü öğrencisi ve doktoralı araştırmacı MEVBİL’in olanaklarından yararlanarak eğitimlerini sürdürmüş ve/veya çalışmalarını yürütmüştür.

MEVBİL birçok yurtdışı laboratuvarı ile ortak çalışmalar yürütmüş/yürütmektedir. Ortak araştırmalar yürütülen laboratuvar ve ekipler, kronolojik sıra ile: 1- Friederic Alexander University, Department of Zoology (Prof. Otto von HELVERSEN & PD Dr. Klaus-Gerhard HELLER); 2- Centre de Coopération Internationale en Recherche Agronomique pour le Développement - CIRAD (Dr. Michel Lecoq), 3- Novosibirsk State University, Novosibirsk, Russia (Prof. Alexander Bugrov), 4- Bulgarian Academy of Science, Sofia (Prof. Dr. Dragan P. Chobanov); 5- Polish Academy of Science, Institute of Systematic and Evolution of Animals (Dr. Beata GRZYWACZ & Prof.Dr. Elzbieta Warchaloska-Sliva), 6- Estacion Biologica Donana Sevilla, Spain (Dr. Joaquin ORTEGO) ve 7 – Ecology and Evolutionary Laboratory, University of Michigan, Michigan, USA  (Prof. L. Lacey KNOWLES), 8- Texas A&M University (Prof. Hojun SONG), Texas, USA.

MEVBİL evrimsel biyoloji konusundaki öncü rolü ile, Türkiye’de canlı bilimleri alanında eğitimine katkı sağlayacak çalışmalarda da bulunmuştur. MEVBİL kurucusu ve koordinatörü Prof. Dr. Battal ÇIPLAK öncülüğünde üç kitap (1- Evrimsel Analiz, 2- Evrimsel Tıbbın İlkeleri ve 3- Neden Hastalanırız) Türkçe’ye çevrilerek öğretimin hizmetine sunulmuştur. Bunlardan Evrimsel Analiz, Türkiye Bilimler Akademisi 2010 yılı Çeviri Eser Ödülünü (TÜBA-2010 ödülü) aldığını not etmek gerekir. Bunlara ek olarak, Prof. Dr. Battal ÇIPLAK, dolayısıyla AUZM ve MEVBİL girişimi ile, Taksonomi Yaz Okulu ismi ile başlatılan ve lisansüstü ve doktora sonrası öğretimi hedeflenen bir çalıştayın yapılmasına öncülük etmiştir. MEVBİL evrensel nitelikte biyoçeşitlilik, biyocoğrafik ve evrimsel çalışmaları ile ulusal düzeyde öncü ve uluslararası düzeyde tanınır bir laboratuvar olma yolunda çalışmalarına devam etmektedir.

Laboratuvar Sorumlusu: Prof. Dr. Battal ÇIPLAK
Adres: Akdeniz Üniversitesi, Fen Fakültesi, A Blok, 2.Kat, No: 329&352
Telefon: +90 242 310 23 56 - +90 242 310 2339