Moleküler Evrim ve Biyocoğrafya Laboratuvarı

Hakkında | Türkçe

Akdeniz Üniversitesi, Fen Fakültesi, Biyoloji Bölümü bünyesinde Prof. Dr. Battal ÇIPLAK tarafından kurulan ve halen aktif olan MEVBİL, 1995 yılında Akdeniz Üniversitesi Zooloji Müzesi (AUZM) adı ile oluşturulmaya başlamıştır. Yirmibeş yılı aşkın bir sürede, olasılıkla Türkiye’nin en zengin Orthoptera kolleksiyonunu biriktiren AUZM, 2000’li yıllarla birlikte bir dönüşümü başararak DNA temelli biyoçeşitlilik, biyocoğrafya ve evrimsel çalışmalar yürütmeye başlamıştır. Çalışma ekibinin çalışma konseptindeki değişimle birlikte, AUZM’nin yanına Moleküler Evrim ve Biyocoğrafya Laboratuvarı (MEVBİL) bir birim olarak eklenmiştir. MEVBİL, Orthoptera takımına ait farklı soy hatlarını birer model olarak kullanarak, yaptığı DNA tabanlı çalışmalarla Anadolu biyoçeşitliğinin evrimini ve bugünkü biyoçeşitlilik dağılım örüntülerini tanımlamaya çalışmaktadır. Anadolu ve Batı Palearktik biyocoğrafyası üzerine yapılan çalışmalardan alanının en önde dergilerinde (Q1, Q2) yer alan çok sayıda bilimsel eser yayınlanmıştır.

Zaman içerisinde başka canlılarla yapılan çalışmalar ve başka laboratuvarlarla yapılan işbirlikleri ile MEVBİL hem ulusal hem de uluslararası düzeyde tanınır bir laboratuvar haline gelmiştir. Bu tanınırlığa paralel olarak hem yurtiçinden hem de yurt dışından araştırmacılar MEVBİL’den yararlanma talebinde bulunmuştur. Bu bağlamda yurt dışından Doktora Öğrencisi Dirk BERGER (Erlangen Universitesi, Almanya) doktora tezi çalışmaları için, Dr. Dragan P. Chobanov (Bulgaristan Bilim Akademisi, Sofya-Bulgaristan) doktora sonrası çalışmalar için ve yine Dr. Mustapha Bounechada (Ferhad Abbas Universitesi, Setif - Cezayir) ve yüksek lisans öğrencisi Abir Abed (University of Constantine 2, Constantine - Cezayir) MEVBİL’de ziyaretçi araştırmacılar olarak bulunmuşlardır. Yine yurtiçinden çok sayıda lisansüstü öğrencisi ve doktoralı araştırmacı MEVBİL’in olanaklarından yararlanarak eğitimlerini sürdürmüş ve/veya çalışmalarını yürütmüştür.

MEVBİL birçok yurtdışı laboratuvarı ile ortak çalışmalar yürütmüş/yürütmektedir. Ortak araştırmalar yürütülen laboratuvar ve ekipler, kronolojik sıra ile: 1- Friederic Alexander University, Department of Zoology (Prof. Otto von HELVERSEN & PD Dr. Klaus-Gerhard HELLER); 2- Centre de Coopération Internationale en Recherche Agronomique pour le Développement - CIRAD (Dr. Michel Lecoq), 3- Novosibirsk State University, Novosibirsk, Russia (Prof. Alexander Bugrov), 4- Bulgarian Academy of Science, Sofia (Prof. Dr. Dragan P. Chobanov); 5- Polish Academy of Science, Institute of Systematic and Evolution of Animals (Dr. Beata GRZYWACZ & Prof.Dr. Elzbieta Warchaloska-Sliva), 6- Estacion Biologica Donana Sevilla, Spain (Dr. Joaquin ORTEGO) ve 7 – Ecology and Evolutionary Laboratory, University of Michigan, Michigan, USA  (Prof. L. Lacey KNOWLES), 8- Texas A&M University (Prof. Hojun SONG), Texas, USA.

MEVBİL evrimsel biyoloji konusundaki öncü rolü ile, Türkiye’de canlı bilimleri alanında eğitimine katkı sağlayacak çalışmalarda da bulunmuştur. MEVBİL kurucusu ve koordinatörü Prof. Dr. Battal ÇIPLAK öncülüğünde üç kitap (1- Evrimsel Analiz, 2- Evrimsel Tıbbın İlkeleri ve 3- Neden Hastalanırız) Türkçe’ye çevrilerek öğretimin hizmetine sunulmuştur. Bunlardan Evrimsel Analiz, Türkiye Bilimler Akademisi 2010 yılı Çeviri Eser Ödülünü (TÜBA-2010 ödülü) aldığını not etmek gerekir. Bunlara ek olarak, Prof. Dr. Battal ÇIPLAK, dolayısıyla AUZM ve MEVBİL girişimi ile, Taksonomi Yaz Okulu ismi ile başlatılan ve lisansüstü ve doktora sonrası öğretimi hedeflenen bir çalıştayın yapılmasına öncülük etmiştir. MEVBİL evrensel nitelikte biyoçeşitlilik, biyocoğrafik ve evrimsel çalışmaları ile ulusal düzeyde öncü ve uluslararası düzeyde tanınır bir laboratuvar olma yolunda çalışmalarına devam etmektedir.

About | English

MEVBIL, established by Prof. Dr. Battal ÇIPLAK within the Biology Department of the Faculty of Science at Akdeniz University, commenced its operations in 1995 as the Akdeniz University Zoology Museum (AUZM). Over the past twenty-five years, AUZM, possibly amassing Turkey's most extensive Orthoptera collection, successfully transformed in the 2000s, transitioning to DNA-based studies on biodiversity, biogeography, and evolution. In conjunction with a conceptual shift in the research team's approach, the Molecular Evolution and Biogeography Laboratory (MEVBIL) was incorporated as a distinct unit alongside AUZM. MEVBIL utilizes different lineages within the Orthoptera order as models for DNA-based studies, aiming to characterize the evolution of Anatolian biodiversity and current distribution patterns.

Several scientific works, published in leading journals (Q1, Q2), attest to the laboratory's contributions to studies on Anatolian and Western Palaearctic biogeography. Collaborative efforts with various organisms and laboratories, both nationally and internationally, have elevated MEVBIL's status to that of a recognized laboratory.

This recognition has led to a growing number of researchers, both domestic and international, seeking to benefit from MEVBIL's facilities. Noteworthy instances include doctoral student Dirk BERGER (Erlangen University, Germany), Dr. Dragan P. Chobanov (Bulgarian Academy of Sciences, Sofia, Bulgaria), Dr. Mustapha Bounechada (Ferhad Abbas University, Setif, Algeria), and master's student Abir Abed (University of Constantine 2, Constantine, Algeria), who have visited MEVBIL as guest researchers. Additionally, numerous domestic postgraduate students and doctoral researchers have utilized MEVBIL's resources for their education and research endeavors.

MEVBIL has engaged in collaborative research with several international laboratories, including Friederic Alexander University, Centre de Coopération Internationale en Recherche Agronomique pour le Développement - CIRAD, Novosibirsk State University, Bulgarian Academy of Science, Polish Academy of Science, Estacion Biologica Donana Sevilla, Ecology and Evolutionary Laboratory at the University of Michigan, and Texas A&M University.

Prof. Dr. Battal ÇIPLAK, the founder and coordinator of MEVBIL, has played a pioneering role in evolutionary biology, contributing to life sciences education in Turkey. Under his leadership, three books (1- Evolutionary Analysis, 2- Principles of Evolutionary Medicine, and 3- Why Do We Get Sick) have been translated into Turkish and made available for educational purposes. Notably, Evolutionary Analysis received the 2010 Translation Work Award from the Turkish Academy of Sciences (TÜBA-2010 Award).

In addition to research and educational contributions, MEVBIL, in collaboration with AUZM, initiated the Taxonomy Summer School, a workshop aimed at postgraduate and postdoctoral education. MEVBIL continues to strive towards becoming a nationally pioneering and internationally recognized laboratory through its universal biodiversity, biogeographic, and evolutionary studies.